جامعه ایران برای فعالیت زنان، فرهنگیتر و امنتر از فرانسه
یک پژوهش آماری در بین جامعه آماری 6 هزار نفری در بین زنان فرانسوی را وقتی در کنار پژوهشی از همین جنس در میان جامعه آماری 40 هزار زن ایرانی قرار میدهیم، به وضوح مشخص میشود که جامعه ایران برای حضور و فعالیت زنان به مراتب امنتر و فرهنگیتر از جامعه زنان فرانسوی است.
یک پژوهش آماری در بین جامعه آماری 6 هزار نفری در بین زنان فرانسوی را وقتی در کنار پژوهشی از همین جنس در میان جامعه آماری 40 هزار زن ایرانی قرار میدهیم، به وضوح مشخص میشود که جامعه ایران برای حضور و فعالیت زنان به مراتب امنتر و فرهنگیتر از جامعه زنان فرانسوی است.
در واقع این دو پژوهش نشان میدهد زنان فرانسوی سه برابر بیشتر از زنان ایرانی در خیابان تجربه یا حس آزار داشته یا از این احساس رنج میبرند که همین احساس را بهطور عادی باید به دلیل تجارب پیشین این زنان از حضور در جامعه قلمداد کرد.
در این پژوهش درباره آزار کلامی همچون متلک و تکهپرانی کلامی یا سوت زدن 37 درصد زنان ایرانی معتقدند با آن بهطور جدی دست و پنجه نرم میکنند، اما همین موضوع درباره زنان فرانسوی 83 درصد گزارش شده است. حس ناامنی شامل احساس دنبال شدن در کوچه و خیابان در بین زنان ایرانی با 26 درصد پاسخ مثبت مواجه شده و در بین زنان فرانسوی این آمار به عدد قابل تأمل 87 درصد میرسد. همچنین 14 درصد زنان ایرانی تجربه آزار جسمی داشتهاند، اما همین مورد در بین زنان فرانسوی 40 درصد بوده است.
مرکز پژوهش در ایران، دانشگاه تهران است و نظرسنجی فرانسوی را پایگاه آماری استاتیستا انجام داده است.
گریزی به جنبش me too
مقایسه این دو پژوهش به وضوح نشان میدهد که جامعه ایران برخلاف آنچه مدام برخی فیلمهای ایرانی و همچنین رسانههای غربی درصدد القای آن به جهان هستند، به مراتب امنتر از جامعه کشوری غربی، چون فرانسه است. خوب است مبتنی بر همین موضوع گریزی به جنبش موسوم به me too داشته باشیم که منجر شد بخش قابل توجهی از زنان در کشورهای غربی دست به تظاهرات خیابانی بزنند و البته عدهای هم مترصد شدند همین جنبش را به شکلی وارداتی به ایران نیز تحمیل کنند، اما عملاً در سینما متوقف ماند. توقف این جنبش در سینما نشان داد اساساً زنان ایرانی چنین دغدغه و مطالبهای ندارند، اما اینکه چرا این امنیت برای زنان در سینما و در میان جامعه هنری کشور از ضریب کمتری برخوردار است، قابل بررسی است، با این توضیح که سینمای ایران در میان سینمای کشورهای دیگر دنیا بستر مناسبتری برای فعالیت زنان است. این را میتوان از درصد بالای زنان موفق فیلمساز ایرانی به وضوح فهمید. زنان پس از انقلاب اسلامی در سینمای ایران به دلیل تغییر شرایط از محدودیت فعالیت صرف مقابل دوربین که عمدتاً با تأکید روی برهنگی انجام میشد رهایی یافتند و توانستند در پشت دوربین جایگاه و منزلت حرفهای مناسبتری برای خود دست و پا کنند. این توفیق سبب شد ایران شاهد رشد زنان فیلمساز و درخشش آنها باشد.
فضای آکادمیک هنر و معضلات اخلاقی
با این حال هنوز عرصه سینما و هنر ایران با فضای کاملاً مطلوب فرهنگی فاصله دارد که دلیل آن را باید در فضای آکادمیک هنر جستوجو کرد. فضای دانشگاههای هنر در ایران به شدت از غربزدگی رنج میبرد و واحدهای درسی در این مراکز آنطور که باید مبتنی بر ریشههای فرهنگی ایران تدوین نشده است. برای مثال هنر تعزیه که ریشه در تاریخ نمایش در ایران دارد و اصالت آن اثبات شده است در دانشگاههای هنر ما جایگاهی ندارد و دانشجویان با این هنر اصیل به درستی آشنا نمیشوند. جالب است که گزارشهای آزار جنسی در دانشگاههای هنر به مراتب بیشتر از سایر مراکز آموزشی است و هر قدر این مراکز از روح و فضایی اسلامیتر بهرهمند بودهاند، به مراتب آسیبهای اخلاقی نیز در آنها ناچیزتر بوده است.
این نسبت را میتوان به راحتی در مقایسه شهرهای مذهبیتر با شهرهایی که نماد یا مکان مذهبی شاخصی ندارند هم ردیابی کرد. البته این حقیقتی است که ایرانستیزان با ساخت فیلمهایی، چون عنکبوت درصدد وارونهنمایی آن هستند.